1. Isoleren en besparen

Isoleren en besparen is de eerste stap, dit geldt voor de hele gemeente en alle gebouwen. Door te energie te besparen bespaar je geld en investeer je in het klimaat en in de woning. Woningbezitters en gebouweigenaren worden gestimuleerd om “geen spijt” isolatiemaatregelen te treffen die, ook in de toekomst, woningen zoveel als mogelijk geschikt maken voor toekomstige warmteoplossingen.

Om hier richting aan te geven is er de Standaard voor woningisolatie ontwikkeld[1]. De Standaard stelt een gangbaar isolatieniveau voor waar, stapsgewijs, naartoe gestreefd kan worden zonder vergaande verbouwingen. Isoleren naar de Standaard betekent platgezegd:

  • Vooroorlogse gebouwen: Schillabel D of hoger;

  • Naoorlogse gebouwen: Schillabel B of hoger.

De gemeente wil dit zoveel mogelijk faciliteren. Dit begint met het goed informeren van het nut en de voordelen van isoleren. Iedereen kan bij het Duurzaam Bouwloket terecht voor advies over maatregelen, subsidies en financieringen. Daarnaast kunnen Staphorsters gratis energieadvies aan huis krijgen om concreet de mogelijkheden, kosten en besparing in beeld te brengen. Ook onderzoekt de gemeente mogelijkheden om bewoners geheel te ontzorgen bij het verduurzamen van hun woning. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan de Woonpas.

Aardgasvrij-ready en hybride warmtepompen

Naast isoleren kunnen woningeigenaren ook al andere stappen zetten om energie te besparen, zoals het overstappen naar lage temperatuurverwarming (zoals vloerverwarming), het ventilatiesysteem verbeteren of een hybride-warmtepomp nemen. Deze maatregelen in combinatie met isolatie zorgen dat een gebouw aardgasvrij-ready wordt.

Aardgasvrij-ready betekent dat een huis makkelijk over kan gaan op een toekomstige duurzame warmtebron. De gemeente Staphorst gaat haar bewoners informeren zodat zij slimme investeringsbeslissingen kunnen maken op slimme momenten.

In de buurt Slagen starten wij met informeren en faciliteren om hier versneld over te stappen naar de hybride-warmtepomp. In deze buurt zijn de huizen nieuw en dus goed geïsoleerd; grote verbouwingen of na-isolatie is hier dus niet nodig. Bovendien zijn de eerste woningen ongeveer 15 jaar geleden gebouwd. Hierdoor is de kans groot dat de HR ketels hier binnenkort aan vervanging toe zijn.

Energiearmoede

Een belangrijke focusgroep binnen dit spoor zijn de huishoudens met een slecht geïsoleerde woning waar sprake is van energiearmoede. Hierbij is niet alleen winst te behalen met het verminderen van het aardgasgebruik en CO2-uitstoot, maar ook met een lagere energierekening. In de verkenning energiearmoede (3MB) is geconcludeerd dat het voornamelijk gaat om (vaak slecht geïsoleerde) woningen gebouwd tussen 1950-1979. Op deze woningen gaan wij ons het eerst richten, het gaat grofweg om de volgende buurten:

  • Staphorst Noord;

  • ‘De landen’ in Staphorst zuid;

  • Esdoornlaan, Rozenlaan, Meidoornlaan (Rouveen);

  • Larixlaan, Burg. Van Wijgaardenstraat e.o. (IJhorst).

De afgelopen jaren hebben we, met financiële hulp van hogere overheden, veel sympathieke acties uitgezet. We hebben o.a. een energieloket, een speciale pagina voor verduurzaming van monumenten (groene menukaart), gratis energieadviezen aan huis, presentaties over energieneutraal verbouwen, webinars over isoleren en warmtepompen etc. De impact van deze maatregelen is gering. Daarom wordt voorgesteld om ons vanaf nu te gaan focussen op maatregelen die:

  1. Inzetten op isoleren van spouwmuur, dak en vloer, HR++ beglazing, zonnepanelen en (hybride) warmtepompen.

  2. Die aantoonbaar resultaat hebben (er moet dus sprake zijn van een 0 en 1 meting).

  3. Waarbij wij als gemeente wijkgericht te werk gaan en duidelijk inzicht kunnen krijgen in de effecten.

Monumenten

Het verduurzamen van monumenten is niet onmogelijk, maar wel complex en veel maatwerk. Om deze reden heeft de gemeente ervoor gekozen om geen ambities vast te leggen voor monumenten. Er zal een apart plan gemaakt worden voor het verduurzamen van de monumenten. Ben je eigenaar van een monument en wil je toch weten hoe je energie kan besparen of zelfs naar aardgasvrij-ready toe kan werken? De gemeente Staphorst werkt samen met Groene Grachten om advies te geven aan eigenaars van monumenten.

Besparingspotentieel

Om een beeld te krijgen van de besparing die mogelijk is in de gemeente hebben we gekeken hoeveel energie bespaard kan worden als alle geen spijt-maatregelen voor naisoleren genomen worden. Dit zijn bijvoorbeeld spouwmuur-, vloer- en dakisolatie of HR++glas. Welke geen spijt-maatregelen nuttig zijn en wat dit voor het energielabel betekent hangt af van het type gebouw en het huidige energielabel, zie paragraaf geen spijt-maatregelen. De monumenten zijn hier niet in meegenomen, omdat dit maatwerk is.

Als we bij alle woningen in de gemeente de geen spijt-maatregelen uitvoeren dan kan er ongeveer 21% op de warmtevraag bespaard worden, dit is ongeveer 2,3 miljoen kuub aardgas (73 TJ). In de ene buurt is de besparing groter dan de andere, zoals weergegeven op het kaartje hieronder. In De Slagen bijvoorbeeld staan nieuwe woningen die al goed geïsoleerd zijn, hier valt dus niet veel meer te besparen met geen spijt-maatregelen.

De totale kosten voor al deze maatregelen zijn geschat op 70 miljoen, gemiddeld €11.400 per woning. Net als de besparing kunnen deze kosten flink verschillen afhankelijk van het type gebouw en het huidige energielabel. Overigens dwingen we niemand om deze maatregelen te nemen. Wel denken we dat als gevolg van de eerder beschreven ontwikkelingen, de komende tien jaar meer inwoners vanuit zichzelf besluiten om beter te gaan isoleren. Vanuit de gemeente ondersteunen wij hen daar bij. Ook zijn er vanuit het Rijk diverse financieringsmogelijkheden. Raadpleeg daarvoor het duurzaam bouwloket.

Het besparingspotentieel op aardgas is nog hoger als woningen ook overstappen op een hybride warmtepomp. Dit levert een besparing op tot ongeveer 50-70% van het aardgasgebruik van een woning, afhankelijk van het energielabel van de woning. Deels wordt dit vervangen door een extra vraag naar elektriciteit, ongeveer gelijk aan 1/3 van het bespaarde aardgas. De daadwerkelijke besparing voor Staphorst hangt af van het aantal toegepaste hybride warmtepompen in 2030 en laat zich op dit moment moeilijk voorspellen.

Energiebesparing bij geen-spijtmaatregelen
  • 1 Standaard voor woningisolatie | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl